➢ Społeczny Komitet Budowy Wrocławskiego Ośrodka Telewizyjnego w marcu kieruje do Wicepremiera Piotra Jaroszewicza memoriał (wniosek) autorstwa inż. Stefana Rylskiego w sprawie uruchomienia produkcji odbiorników telewizyjnych we Wrocławiu podpisany przez Bronisława Ostapczuka, przewodniczącego Społecznego Komitetu, a zarazem przewodniczącego Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej (współcześnie wojewoda), St. Rylski Rękopis memoriału ^[1]
H. Stanek – fragment „Narodziny…” ^[2]

➢ wicepremier Piotr Jaroszewicz pismem z dnia 24.04.1958 r. akceptuje (uważa za słuszne) uruchomienie produkcji odbiorników telewizyjnych we Wrocławiu i kieruje sprawę do Ministerstwa Przemysłu Ciężkiego, Pismo Wiceprezesa Rady Ministrów ^[3]

➢ akt erekcyjny – Zarządzenie Nr 29 z dnia 6.02.1959 r. Ministra Przemysłu Ciężkiego Kiejstuta Żemajtisa powołujące do życia Wrocławskie Zakłady Elektroniczne T-21 (po pewnym czasie przyjęła się skrócona nazwa ELWRO), St. Rylski - fragment wywiadu ^[4]

➢ nowo utworzone przedsiębiorstwo otrzymało do zagospodarowania obiekt starej cukrowni przy ul. Obornickiej we Wrocławiu,

➢ pierwszym dyrektorem naczelnym został Marian Tarnkowski – główny technolog z Warszawskich Zakładów Telewizyjnych, a dyrektorem technicznym Mieczysław Bazewicz z Wrocławia. St. Rylski od września 1959 r. pełnił rolę doradcy M. Tarnkowskiego, M. Tarnkowski – fragment wywiadu ^[5]

➢ utworzenie w maju Pracowni Matematycznej, R. Zuber – „Początki WZE Elwro” ^[6]

➢ uruchomienie we wrześniu produkcji podzespołów telewizyjnych (przełączników kanałów),

➢ przeszkolenie jesienią 1959 r. w technice maszyn cyfrowych inżynierów i matematyków - łącznie kilkanaście osób z ELWRO - jedna grupa w Zakładzie Aparatów Matematycznych PAN, druga grupa w Instytucie Badań Jądrowych PAN w Warszawie, E. Bilski „Okres maszyn cyfrowych typu ODRA”- Pierwsze kroki ^[7]

➢ pierwsze logo ELWRO – elipsa z napisem ELWRO na bordowym tle z sinusoidą prezentującą przebieg elektryczny, B. Piwowar „Wspomnienia o ELWRO” - Pierwsze logo ^[8]

➢ uruchomienie produkcji podzespołów radiowych (głowice UKF) oraz zespołów odchylania do telewizorów,

➢ opracowanie i wykonanie (montaż) modelu maszyny cyfrowej ODRA 1001 (I generacji – technika lampowo-tranzystorowa),

➢ przekształcenie Pracowni Matematycznej w Ośrodek Zastosowań Maszyn Cyfrowych,

➢ uruchomienie produkcji urządzeń automatyki przemysłowej,

➢ uruchomienie w czerwcu i badania mc. ODRA 1001,

➢ opracowanie i wykonanie (montaż grudzień 1961 r.) modelu mc. ODRA 1002 (I generacji – technika lampowo-tranzystorowa), B. Piwowar „Wspomnienia…” - ODRA 1001 i ODRA 1002 to pierwsze komputery ^[9]

➢ powołanie zespołu konstrukcyjno-technologicznego do uruchomienia produkcji Uniwersalnej Maszyny Cyfrowej UMC-1 (I generacji – technika lampowa) na podstawie dokumentacji opracowanej w kierowanym przez prof. Antoniego Kilińskiego Zakładzie Konstrukcji Telekomunikacyjnych i Radiofonii Politechniki Warszawskiej, E. Bilski „Okres maszyn…” - UMC - 1 ^[10]

➢ zatrudnienie w 1961 r.: 1361 osób,

➢ montaż czterech prototypów mc. UMC-1 oraz uruchomienie 1 szt. UMC-1 (grudzień),

➢ uruchomienie modelu mc. ODRA 1002 i przekazanie mc. ODRA 1002 do eksploatacji w Centrum Obliczeniowym PAN,

➢ opracowanie i wykonanie (montaż grudzień 1962 r.) modelu mc. ODRA 1003 (II generacji – technika tranzystorowa),

➢ wdrożenie do produkcji bębnowej pamięci magnetycznej stanowiącej pamięć zewnętrzną mc. ODRA 1003,

➢ zatrudnienie w 1962 r.: 1884 osób,

➢ dyrektorem naczelnym zostaje inż. Stefan Rylski, B. Piwowar „Wspomnienia...” - Rozmach organizacyjny Rylskiego ^[11]

➢ uruchomienie seryjnej produkcji mc. UMC-1, jest to początek przemysłowej produkcji maszyn cyfrowych w Polsce,
Próbną eksploatację w ELWRO, a następnie montaż i uruchomienie u odbiorców partii 14 maszyn cyfrowych UMC-1, wykonał 3-osobowy zespół (Stefan Zając, Marian Snowarski, Kazimierz Mazurkiewicz) z Sekcji Próbnej Eksploatacji w nowo utworzonym Ośrodku Prób i Zastosowań Maszyn Cyfrowych,

➢ oddanie do użytkowania nowego budynku biurowego ELWRO przy ul. Ostrowskiego,

➢ uruchomienie produkcji przyrządów pomiarowych,

➢ utworzenie Pracowni Projektowej Automatyki ELWRO,

➢ pierwszy eksport wyrobów automatyki przemysłowej,

➢ wykonanie i uruchomienie trzech prototypów maszyny cyfrowej II generacji ODRA 1003,

➢ eksport mc. UMC-1 do Węgier – instalacja w Instytucie Kartografii w Budapeszcie,

➢ zatrudnienie w 1963 r.: 2228 osób,

➢ uruchomienie seryjnej produkcji mc. ODRA 1003,

➢ utworzenie Działu Obsługi Technicznej Maszyn Matematycznych pod kierownictwem Jarosława Adamczyka dla sprostania zadaniom obejmującym :

• szkolenie użytkowników w zakresie obsługi technicznej i programowania,
• przeprowadzanie wstępnej eksploatacji,
• montaż i uruchomianie maszyn cyfrowych u użytkowników,
• przeprowadzanie odbiorów końcowych i przekazywanie użytkownikom maszyn cyfrowych do eksploatacji,
• sprawowanie nadzoru technicznego nad wszystkimi maszynami cyfrowymi zainstalowanymi u użytkowników w okresie trwania gwarancji,
• sprawowanie serwisu w okresie po zakończeniu gwarancji,

➢ wyprodukowanie milionowego przełącznika kanałów,

➢ ELWRO włączone w skład przedsiębiorstw Zjednoczenia Przemysłu Automatyki i Aparatury Pomiarowej „MERA”,

➢ przyjęcie w grudniu dokumentacji mc. ZAM-21 z Instytutu Maszyn Matematycznych (IMM) w Warszawie,

➢ zakończenie produkcji mc. UMC-1 (łącznie wyprodukowano 25 sztuk od 1962 r. - 1 sztukę wyeksportowano),

➢ zatrudnienie w 1964 r.: 2497 osób,

➢ eksport 8 szt. mc. ODRA 1003 (5 szt. do Czechosłowacji, 2 szt. do ZSRR, 1 szt. do NRD),

➢ powołanie Zakładowego Ośrodka Przetwarzania Informacji,

➢ utworzenie Zakładu Doświadczalnego ELWRO,

➢ utworzenie Oddziału Zamiejscowego ELWRO w Bierutowie,

➢ zakończenie w grudniu montażu dwóch prototypów mc. ZAM-21,

➢ wykonanie prototypu mc. ODRA 1013 i modelu mc. ODRA 1103,

➢ zakończenie produkcji mc. ODRA 1003 (łącznie wyprodukowano 42 sztuki od 1963 r. z tego 10 sztuk wyeksportowano),

➢ zatrudnienie w 1965 r. 2858 osób,

➢ uruchomienie seryjnej produkcji mc. ODRA 1013,

➢ uruchomienie mc. ZAM-21 opracowanej w IMM Warszawa. Badania mc. ZAM-21 przez Komisję Oceny Maszyn Matematycznych wykazały dużą zawodność i mc. ZAM-21 nie zakwalifikowano do produkcji seryjnej w ELWRO,

➢ wykonanie, przy współpracy z Wojskową Akademią Techniczną, prototypu maszyny analogowej ELWAT-1, E. Bilski „Okres maszyn…” – ODRA 1003, ODRA 1013, ELWAT 1 ^[12]

➢ opracowanie i montaż prototypu mc. ODRA 1103, A. Urbanek „Co było przed serią ODRA 1300” ^[13]
Maszyna Cyfrowa ODRA 1103 ^[14]

➢ opracowanie i montaż modelu mc. ODRA 1204 oraz przygotowanie dwóch prototypów mc. ODRA 1204, E. Bilski „Okres maszyn…” – ODRA 1204 ^[15]
B. Piwowar „Wspomnienia…” – Przy Odrze 1204 ^[16]

➢ ELWRO prezentuje we wrześniu swoje maszyny cyfrowe i analogową na międzynarodowej wystawie „INTERORGTECHNIKA-66” w Moskwie. Zaprezentowano po raz pierwszy ODRĘ 1013, ODRĘ 1103, ODRĘ 1204 i ELWAT-1. J. Chełchowski „Nasz zakład na Interorgtechnice – 66 ^[17]

➢ eksport 16 maszyn cyfrowych (9 do Czechosłowacji, 3 do ZSRR, 2 na Węgry i 2 do NRD), St. Rylski – „Dorobek i zadania ELWRO” ^[18]

➢ wyprodukowanie setnej maszyny cyfrowej, którą była ODRA 1013, prof. A. Kiliński – „Z okazji setnej maszyny cyfrowej” ^[19]

➢ zatrudnienie w 1966 r. 3141 osób,

➢ rozpoczęcie seryjnej produkcji maszyn analogowych ELWAT-1,

➢ uruchomienie seryjnej produkcji mc. ODRA 1103,

➢ podpisanie z udziałem reprezentującego ELWRO dyrektora technicznego Eugeniusza Bilskiego tzw. umowy software’owej z ICT (późniejsze ICL), B. Piwowar, „Wspomnienia…” - Zawarcie umowy z ICL ^[20]
Agreement ^[21]

➢ przystąpienie do projektowania maszyny cyfrowej II generacji ODRA 1304 na podstawie otrzymanej od ICL listy rozkazów i szczegółowych opisów wszystkich instrukcji mc. ICL 1904, B. Piwowar, „Wspomnienia…” - Realizacja umowy z ICL ^[22]

➢ wykonanie i uruchomienie prototypów mc. ODRA 1204,

➢ utworzenie Oddziału Zamiejscowego ELWRO w Górze Śląskiej,

➢ oddanie do użytkowania nowego budynku przeznaczonego dla serwisu i Biura Handlu Zagranicznego,

➢ zakończenie produkcji mc. ODRA 1013 - łącznie wyprodukowano 84 szt. od 1966 r., z tego 49 sztuk wyeksportowano, w tym 36 sztuk w 1967 r. Eksport 1967 r. ^[23]

➢ utworzenie Zakładu Obsługi Technicznej Maszyn Matematycznych ELWRO-Serwis (dyrektorem zostaje Jarosław Adamczyk), Zarządzenie dyrektora ELWRO z dnia 16.12.1967 r. ^[24]

➢ zatrudnienie w 1967 r. 3275 osób,

➢ uruchomienie seryjnej produkcji mc. ODRA 1204,

➢ wykonanie i uruchomienie modelu mc. ODRA 1304, A.Urbanek „Jak powstawała seria ODRA 1300” – System komputerowy ODRA 1304 ^[25]

➢ zespół twórców maszyn cyfrowych otrzymuje Zespołową Nagrodę Państwową II stopnia za opracowanie i uruchomienie seryjnej produkcji maszyn cyfrowych w Polsce,

➢ uruchomienie seryjnej produkcji przełącznika kanałów TV-67,

➢ wykonanie w Zakładzie Doświadczalnym pierwszych aparatów URS (system elementów automatyki elektronicznej),

➢ utworzenie w ELWRO Biura Handlu Zagranicznego ELWRO prowadzącego działalność eksportową i importową przedsiębiorstwa, (dyrektorem zostaje Jerzy Chełchowski),
ELWRO było jednym z czterech przedsiębiorstw w Polsce (pozostałe to : Cegielski, Rafamet, Bifama), które uzyskały uprawnienia do samodzielnej działalności w handlu zagranicznym bez pośrednictwa Central Handlu Zagranicznego, „Elwrowski handel z tradycjami” ^[26]

➢ eksport 24 maszyn cyfrowych (15 sztuk ODRA 1204, 8 sztuk ODRA 1103, 1 sztuka ODRA 1013 oraz 2 szt. maszyn analogowych ELWAT-1, Eksport w 1968 r. ^[27]

➢ tworzenie zagranicznej (Moskwa, Berlin, Praga) sieci Punktów Obsługi Technicznej ELWRO-Serwis przy Delegaturach Centrali Handlu Zagranicznego „Metronex” Zjednoczenia „MERA”,

➢ utworzenie Oddziału Zamiejscowego ELWRO w Płakowicach dla produkcji podzespołów RTV,

➢ utworzenie w ELWRO Zakładu Techniki Wojskowej, B. Piwowar „Wspomnienia…” - Komputery militarne z ELWRO ^[28]

➢ dyrektorem naczelnym ELWRO zostaje Jerzy Olczak ze Świdnicy,

➢ zatrudnionych w ELWRO było 3446 osób, Zatrudnienie w latach 1963-68 ^[29]

➢ wydzielenie z ELWRO produkcji automatyki - Zakład Kompleksowej Automatyzacji wraz z Pracownią Projektowania Automatyki i Oddziałem w Górze Śląskiej zostają przekształcone w samodzielne przedsiębiorstwo pod nazwą Wrocławskie Przedsiębiorstwo Automatyzacji ELAM (późniejsze Mera-Elmat) z siedzibą przy ul. Obornickiej,

➢ przekazanie z ELWRO tematu URS wraz z grupą konstruktorów do ZD Eureka,

➢ wykonanie serii próbnej ośmiu mc. ODRA 1304, Maszyna Cyfrowa ODRA 1304 ^[30]

➢ Informacja Komisji Oceny Maszyn Matematycznych: „Stwierdzono pełne przyjmowanie oprogramowania maszyn serii ICT-1900 na maszynie ODRA 1304 skonstruowanej w zakładach ELWRO(...)” – oprogramowania szacowanego na ponad 6 mln. rozkazów tj. na ponad 2 tys. osobo lat pracy programistów, Komunikat Komisji ds. emc. ODRA 1304 ^[31]

➢ ELWRO eksponuje mc. ODRĘ 1304 na Międzynarodowych Targach w Lipsku, a także ODRĘ 1304 i ODRĘ 1204 na MT Poznań oraz w Moskwie na wystawie z okazji 25-lecia PRL,

➢ instalacja mc. ODRA 1304 w ZETO Wrocław,

➢ przystąpienie do opracowania maszyny cyfrowej III generacji (technika układów scalonych) mc. ODRA 1305, Urbanek „Jak powstawała…” - System ODRA 1305 ^[32]

➢ opracowanie, montaż, badania komputera militarnego RODAN,

➢ setna maszyna cyfrowa sprzedana za granicę (ODRA 1204),

➢ zakończenie produkcji mc. ODRA 1103 - łącznie wyprodukowano 64 szt. od 1967 r. - z tego 8 sztuk wyeksportowano,

➢ zakończenie produkcji maszyn analogowych ELWAT-1 (łącznie wyprodukowano 50 sztuk od 1967 r., z tego 2 sztuki wyeksportowano),

➢ ELWRO-Serwis zatrudnia 130 osób serwisujących ponad 300 mc. w tym 100 za granicą,

➢ wnioski Komitetu Nauki i Techniki (KNiT) z oceny dorobku technicznego WZE ELWRO za okres dziesięciu lat rozwoju, Notatka KNiT w sprawie wyników oceny dorobku ^[33]